[PORADNIK] – Opór dyfuzyjny

„Oddychalność” – to jedno z najbardziej popularnych haseł wśród inwestorów budujących dom.

Nie chcą mieszkać w termosie, chcą żeby dom oddychał. I choć jest to słuszny kierunek, to jednak wokół „oddychalności” narosło wiele nieporozumień. Np. w hurtowniach budowlanych  szuka się materiałów, które cechuje jakaś przepuszczalność pary wodnej, bo dom musi „oddychać”. Prowadzi to czasami do nieporozumień wynikających z niedostatecznej znajomości zagadnienia.

Trzymając się pojęcia „oddychalności” warto uświadomić sobie, że „oddychaniem” domu jest jego wentylacja. Ściany nie muszą oddychać. Natomiast przepuszczalność pary wodnej jest już bardzo istotna w dachu, który składa się z wielu warstw. Tu już warto pytać o opór dyfuzyjny.

Wg słownika Polskiego Stowarzyszenia Dekarzy opór dyfuzyjny to miara odporności materiału na przenikanie pary wodnej. Im mniejszy jest opór, tym materiał jest bardziej paroprzepuszczalny.

Co to jest współczynnik µ?

Miarą oporu dyfuzyjnego jest współczynnik µ, który określa w jakim stopniu dany materiał jest paroprzepuszczalny. A dokładnie rzecz ujmując, określa ile razy opór dyfuzyjny danego materiału jest większy od powietrza o takiej samej grubości jak ten materiał.

Na przykład współczynnik oporu dyfuzyjnego dla płyty gipsowo-kartonowej wynosi 10. To znaczy, że jej opór dyfuzyjny jest dziesięciokrotnie większy niż opór powietrza o takiej samej grubości, ponieważ µ powietrza wynosi 1.

Dla dachówki ceramicznej współczynnik oporu dyfuzyjnego wynosi 40, czyli dachówka jest 40 razy mniej przepuszczalna dla pary wodnej niż warstwa powietrza o tej samej grubości.

A oto kilka innych wartości wybranych materiałów budowlanych:

Co ciekawe, wiele materiałów ma różny opór dyfuzyjny w zależności od tego czy są suche czy mokre. I tak na przykład współczynnik oporu dyfuzyjnego wilgotnej płyty OSB wynosi 30, ale gdy płyta jest sucha, jej µ wynosi 50. 

Należy też zwrócić uwagę na to, że współczynnik oporu dyfuzyjnego µ jest wartością bezwymiarową, nie ma jednostek, więc trudno za jego pomocą określić zdolność materiału czy przegrody do przepuszczania pary wodnej. Tę cechę określa już parametr Sd opisujący materiały, w których paroprzepuszczalność jest szczególnie ważna, np. wysokoparoprzepuszczalne membrany dachowe.

Co to jest Współczynnik Sd i jak go wyliczyć?

Współczynnik Sd, czyli podawana w metrach równoważna dyfuzyjnie grubość powietrza, to wg Słownika Terminów i Nazw Dekarskich współczynnik porównujący opór dyfuzyjny opisywanego materiału do oporu powietrza o określonej grubości. Sd pokazuje poziom paroprzepuszczalności materiału przez porównanie jego oporu dla pary wodnej  z oporem warstwy powietrza o odpowiedniej grubości. Przykładowo, jeśli membrana wysokoparoprzepuszczalna ma Sd=0,03m, to oznacza, że stawia ona opór parze wodnej porównywalny z oporem jaki stawia warstwa powietrza o grubości 3 cm. Trzeba przyznać, że taki sposób określenia oporu dyfuzyjnego działa na wyobraźnię, a jednocześnie ułatwia zrozumienie stopnia oporu jaki stawia parze wodnej dany materiał.

Wg Polskiego Stowarzyszenia Dekarzy membrana dachowa jest wysokoparoprzepuszczalna gdy jej Sd jest mniejsze lub równe 0,3m. Czyli materiał o oporze dla pary wodnej porównywalnym z oporem 30 centymetrowej (i mniejszej) warstwy powietrza jest wysokoparoprzepuszczalny.

Materiały o Sd większym niż 0,3m nazywamy już paroizolacjami.

A oto przybliżone Sd wybranych materiałów budowlanych: