Ten artykuł porusza tematykę:
- Mech na dachu: niewidoczny intruz czy naturala ozdoba?
- Mech i porosty: jakie warunki sprzyjają ich rozwojowi?
- Estetyka versus ekologia
- Fizyczne skutki obecności mchu na dachu
- Dlaczego zamki dachówek są tak ważne?
- Metody radzenia sobie z mchem
- Prewencja – jak unikać problemu z mchem na dachu?
- Zakończenie
Mech na dachu: niewidoczny intruz czy naturalna ozdoba?
Ze względu na obecność mchów i porostów dachy w Polsce można podzielić na 2 grupy:
- te, na których mchy i porosty już są, ale ich jeszcze nie widać;
- te, na których już je widać.
Chociaż wprowadzenie może brzmieć humorystycznie, jest w nim wiele prawdy. Zarodniki tych organizmów, przenoszone przez zwierzęta, wodę, a przede wszystkim wiatr, są praktycznie wszędzie. Skoro tak, warto poznać charakterystykę tych niewielkich, ale wszechobecnych organizmów oraz metody radzenia sobie z nimi.
Mech i porosty: jakie warunki sprzyjają ich rozwojowi?
Mech, a zwłaszcza porosty, potrafią rosnąć praktycznie na każdej powierzchni, na której mają dostęp do wody. Woda nie musi być dostarczana regularnie. Te rośliny są w stanie zatrzymać swoją wegetację nawet przez długi okres suszy, by po nastaniu deszczu odżyć na nowo. Nie potrzebują również żyznej gleby. Wystarczy im kurz czy kawałki ziemi dostarczane na dach przez wiatr.
Dlatego mchy najczęściej pojawiają się na zacienionych, północnych lub północno-zachodnich połaciach dachu. W tych miejscach panują lepsze warunki do ich rozwoju: mniej słońca, cień, wilgoć, a w Polsce także wiatr z tych kierunków niosący opady deszczu.

Na zdjęciu powyżej zobaczyć możemy dwa gatunki porostów na dachu.
Porosty są bardziej wytrzymałe i mniej wybredne, więc potrafią skolonizować nawet połacie południowe. Można je spotkać niemal wszędzie – od skalistych gór po pustynie.
Dowiedz się o wadach i zaletach poszczególnych pokryć dachowych.
Estetyka versus ekologia
Choć dla wielu właścicieli domów widok mchów i porostów na dachu może być źródłem niezadowolenia z powodów estetycznych, jest on też sygnałem czystego środowiska. Porosty są bowiem bardzo wrażliwe na zanieczyszczone powietrze, więc nie pojawiają się tam, gdzie występuje emisja szkodliwych substancji.
Z jednej strony, dla wielu osób widok mchów nie jest atrakcyjny. Wielu właścicieli domów dąży do tego, aby ich dach wyglądał nieskazitelnie. Z drugiej strony, obecność mchów i porostów świadczy o tym, że oddychamy czystym, zdrowym powietrzem.
Fizyczne skutki obecności mchu na dachu
Mimo że mech i porosty nie są bezpośrednio szkodliwe dla materiałów dachowych, mogą wpływać na funkcjonowanie dachu. Mchy i porosty chętnie zasiedlają powierzchnie nierówne, szorstkie czy porowate. Dachówka o większym połysku i gładkiej powierzchni jest trudniejsza do opanowania przez te rośliny.

Zdjęcie powyżej przedstawia mech na uszczelce koszowej.
Mech magazynuje bardzo duże ilości wody, co może utrudniać spływanie wody po dachu. Jeśli mech rozrośnie się zbyt mocno, może zakłócić naturalny przepływ wody, co w dłuższej perspektywie może prowadzić do problemów z wodoodpornością i wodoszczelnością.
W niektórych przypadkach mech może mieć wpływ na wodoszczelność pokrycia zasadniczego w postaci dachówek zakładkowych. Gdy mech zaczyna przenikać między zakładkami dachówki, może powodować, że nie przylegają one już tak dokładnie do siebie, co zwiększa ryzyko przecieków.
Dlaczego zamki dachówek są tak ważne?
Chodzi o zamki dachówek, które opanowane przez rozrastający się mech, mogą już nie przylegać dokładnie do siebie. Te zamki, pełnią kluczową funkcję w szczelności pokrycia każdego dachu – zapewniają szczelność oraz odpowiedni przepływ wody. Gdy ich działanie zostaje zakłócone przez mchy, ryzyko wystąpienia przecieków rośnie, a żywotność dachu może się skrócić.
Metody radzenia sobie z mchem
Choć obecność mchu na dachu bywa często bagatelizowana, nie warto czekać, aż sytuacja stanie się krytyczna. Poniżej przedstawiamy kilka sprawdzonych metod, które pomogą Ci skutecznie walczyć z tym zielonym intruzem:
Mechaniczne usuwanie – Delikatne zeskrobywanie mchu z dachu za pomocą sztywnej szczotki to jedna z najbardziej podstawowych metod. Należy jednak zachować ostrożność, aby nie uszkodzić dachówek.
Preparaty chemiczne – Istnieją specjalne środki dostępne na rynku, które eliminują mchy i porosty. Warto wybierać te, które są przyjazne dla środowiska i nie uszkadzają powierzchni dachowej.
Zastosowanie miedzianej taśmy – Umieszczenie miedzianej taśmy na kalenicy dachu powoduje, że podczas deszczu uwalniają się jony miedzi, które mają działanie antyseptyczne i hamują rozwój mchów.
Prewencja – jak unikać problemu z mchem na dachu?
Unikanie problemu z mchem zaczyna się od właściwego projektowania i montażu dachu:
- Właściwy kąt nachylenia – Im większy kąt nachylenia dachu, tym trudniej mchom zasiedlić jego powierzchnię. Woda spływa szybciej, nie zalegając w zakamarkach.
- Regularna inspekcja – Regularne sprawdzanie stanu dachu pozwala na szybkie wykrycie i usunięcie zarodków mchów, zanim staną się większym problemem.
- Właściwe wentylowanie poddasza – Dobra cyrkulacja powietrza pod dachem zapobiega kondensacji, co w połączeniu z mechaniką dachu redukuje ryzyko rozwoju mchów.
Zakończenie:
Mech na dachu to problem, który można skutecznie rozwiązać, jeśli podejdziemy do niego z odpowiednią wiedzą i narzędziami. Ważne jest, aby nie bagatelizować tego zagadnienia i podejmować odpowiednie działania prewencyjne, zanim stan dachu ulegnie pogorszeniu.
Najczęściej zadawane pytania na temat mchu na dachu:
- Czy obecność mchu na dachu jest szkodliwa dla jego struktury?
Tak, obecność mchu może prowadzić do problemów z przyleganiem dachówek, a także do retencji wody, co może prowadzić do przecieków i innych uszkodzeń. - Czy istnieją specjalne środki chemiczne do usuwania mchów z dachu?
Tak, na rynku dostępne są specjalne preparaty do usuwania mchów i porostów z dachów. Wybierając odpowiedni środek, warto zwrócić uwagę na jego skład i upewnić się, że jest on bezpieczny dla dachówki i środowiska. - Czy regularne czyszczenie dachu zapobiega rozwojowi mchów?
Tak, regularne czyszczenie dachu i usuwanie z niego wszelkiego rodzaju zanieczyszczeń, w tym mchów, może znacząco opóźnić ich ponowne pojawienie się. - Jakie są naturalne metody zapobiegania rozwojowi mchów na dachu?
Jedną z naturalnych metod jest zastosowanie miedzianej taśmy na kalenicy dachu, która uwalnia jony miedzi o działaniu antyseptycznym podczas deszczu. Dodatkowo, właściwe nachylenie dachu i wentylacja poddasza pomogą w zapobieganiu rozwojowi mchów. - Czy mech na dachu wpływa na izolacyjność termiczną budynku?
Bezpośrednio mech nie wpływa znacząco na izolacyjność termiczną, jednak jego obecność może prowadzić do retencji wody i uszkodzenia dachu, co z kolei może wpłynąć na izolacyjność termiczną całego budynku.